|
jangde e pinal
08/12/2009 17:41
Winndannde hirjo ɓamtaare leñol
Wanndiraaɓe tedduɓe, mino ñaagii kala ɓiɗɗo pullo nde waɗtata yila mum he winndude e janngude ɗemngal men, mbele omo waawa yiitude nafoore ɗemngal mum, ngam ganndal suuɗii ko hen ndeer ngaandi tagaande, ko ɗemngal walla binndol waawta ngal yaltinde, ko ɗuum addi haa ceerno men Yero Dooro Jallo wi’i : ko ɗemngal woni wonki leñol, kadi so neɗɗo teskkima, tawat ko haala woni ɗoworde golle hakkunde neɗɗo e banndum, kadi ko ɗemngal seerndi neɗɗo he tagooje goɗɗe ɗee, ɗemngal noon so winndaaka janngaaka naɓrataa renndo joom mumen yeeso, tee eɗen nganndi terɗe tago aadee ɓurdaani, ko binndol ɓurdidini ɓiɗɓe Aadama e Hawaa, ngam ko kanngol jokkindiri yuumtere yilaaji ɓulnii ɗi karalle ɓamtuɗe renndo aadee.
Sagata leñol, so en teskiima ngonka ndee winndere hannde, en tawat eɗen tami tuugnore he ko kaalɗen koo, ngam leƴƴi raneeɓe e sooyɗuɓe e ko ɓuri jaalaade ko ɗemɗe maɓɓe kuwtorta, ko ɗuum addani ɓe ɓamtaare yaawnde, kono enen ɓaleeɓe eɗen ndiiñii ɗo gootel, leñol raneeɓe e sooyɗuɓe garngol yoo fawa he men ko yiɗi, en puuynanaama ɗemɗe men e pine men en njaɓii, ɓe ngeeltiri en maccinanaade ɓe, njaɓɗen ɓe mbaɓɓii en, en tuuɗaani, ɓe njaasni en he koɗanɗe men en kaɓtaaki, ɗuum duñi haa leñol ɓalewol hiitoraa he winndere ndee, ngontuɗen siccaama yawaaɓe ufneteeɓe, sooynorteeɓe ñawu hoddiiɓe baasal ɓe iwdi majjere, hay ngalu neesu duunde Afrik wonti jeyal maɓɓe, ɓe mbii en kaandaani he maggu, ɓe mbii : tagiraaɓe tampere, kaandaani he fooftere walla daaɗere.
Banndiraawo tedduɗo, ar janngu ɗemngal maa, tuuɗaa dimle majjere jajjinaa yila maa, ɓulnoɗaa gannde ƴellitooje neɗɗaagu maa, njeyeɗaa he yimɓe yonta maa, ngati a no anndi ko aan woni ɗemngal, ko kanngal woni aan, koninke leñol mo aawdi piindi ganndal ɓamtaare leñol, ko miijooji maa celluɗi ŋellitooje ɗemngal men woni ko min cabbii, ar he wolde ɓamtaare leñol, ndeen woni wolde ngotaagu ɓiɗɓe leñol men, nde ngannduɗaa waawtaa laataade gaa he paamal e pamondiral, onon sagataaɓe faamɓe hiramɓe leñol men, fooɗaniiɓe caasal e goodal he nder ndee winndere,
yoo on nganndu saasnata ɗemngal men tan he nder ndee winndere ko binndol, tee eɗen nganndi, haa ɓiɗɓe leñol men caasa he daaɗere (neema) aduna, ko alaa he sago ngonen haɓɓere wootere faddotoode majjere, sooytinnde en daaɗere he nder ndee winndere.
Aan sagata caltiiɗo jaaɓneede ɗemɗe e pine woɓɓe, ar daɗɗan ɓiɗɓe leñol maa tippere ganndal ɗowoore ɓe he fooyre jeytaare, ngati so hanki bonii yoo peeje ndaɗɗe, mbele janngo ina feewa.
Aan jiiliiɗo duuɗe winndere jiiɗo nafa ganndal, ar siimtan ɓiɗɓe leñol maa ɗo ganndal yottini neɗɗanke he kala senngo, ngati hanki ganndal wonnoo ko he binndol kaaydi, kono hannde ngal woni ko he yeyre (lowre) ganndal yowiinde he weeyo, ɓireteende nde sontataa, caggal nde ganndal fiiltii sato wertaango leydi, ngal anndini neɗɗanke ngonka piiltiiɗe e maayje kuufɗe duuɗe winndere.
So tawii hanki wonnoo hare leñol ko reende ndimaagu ɓiɗɓe leñol e huufde ngaluji maggol, hannde woni hare leñol ko ngotaagu ɓiɗɓe maggol e winndude e janngude ɗemngal maggol, mbele faggudu hoɗaango maggol ina wilta reena tawaa-tawi maggol.
Bordoo France
Tijjaan
| |